AMD jest przewlekłą, degeneracyjną chorobą oczu. Dotyczy wyspecjalizowanego obszaru w centralnej części siatkówki, zwanego plamką. Plamka pomaga w widzeniu drobnych szczegółów znajdujących się przed oczami patrzącego, np. słów w książce lub obrazów w telewizji. Cała siatkówka pozwala zobaczyć, że przed patrzącym znajduje się książka, plamka umożliwia odczytanie co jest w tej książce napisane.

Istnieją dwa typy AMD: postać sucha AMD oraz postać wysiękowa AMD (wAMD).
Sucha postać AMD postępuje stosunkowo powoli i ma zwykle mniej ciężki przebieg niż postać wysiękowa.
W obu typach choroby dochodzi do uszkodzenia widzenia centralnego, które pomaga dostrzegać drobne szczegóły, znajdujące się bezpośrednio przed oczami patrzącego.

GDY USZKODZONE ZOSTAJE WIDZENIE CENTRALNE:

Pacjent może nie być w stanie wykonywać niektórych czynności, na przykład:

Czytanie
Prowadzenie pojazdów
Robienie zakupów
Rozpoznawanie twarzy
Hobby

Wczesne wykrycie i interwencja są kluczowe dla powstrzymania lub opóźnienia utraty wzroku.

W wAMD w obrębie siatkówki i w regionie plamki pojawią się nowe, nieprawidłowe naczynia, które uszkadzają widzenie.. Proces ten nazywany jest neowaskularyzacją. Lekarz prowadzący może z Panem/Panią omówić istotę choroby, a także sposoby leczenia, w tym terapię anty-VEGF, która może spowolnić lub zatrzymać neowaskularyzację.

JAKIE SA CZYNNIKI RYZYKA W AMD?

Istnieje szereg czynników ryzyka, na które niestety nie mamy wpływu, np.:
Wiek: ryzyko rośnie w zaawansowanym wieku
Wywiad rodzinny: do 3 razy większe ryzyko w obrębie rodziny (rodzice i rodzeństwo)
Płeć: kobiety są bardziej podatne
Rasa: osoby rasy kaukaskiej są narażone na większe ryzyko.

CO MOGE ZROBIĆ?

Na szczęście istnieją także czynniki ryzyka, które można zmienić poprzez:

Rzucanie palenia
Wybieranie produktów spożywczych zawierających antyoksydanty.
Spożywanie szerokiej gamy kolorowych owoców i warzyw.
Unikanie nadmiernej ekspozycji na słońce i noszenie okularów przeciwsłonecznych zapewniających odpowiednią ochronę przy wchodzeniu na ostre światło słoneczne.
Obniżenie wysokiego ciśnienia krwi.
Unikanie nadwagi/otyłości.

Oczywiście nie można zmienić wszystkich czynników ryzyka, ale przynajmniej można rozważyć zmiany w stylu życia, aby to ryzyko obniżyć.

OBJAWY:
Będziesz prawdopodobnie pierwszą osobą, która zauważy zmiany w widzeniu takie jak:

Rozmazane widzenie
Proste linie które wydają się falować lub zakrzywiać
Ciemne obszary w centralnym polu widzenia

LECZENIE wAMD

wAMD jest poważnym schorzeniem. Pozostawione bez leczenia może doprowadzić ostatecznie do ciężkiej i trwałej utraty widzenia centralnego – ślepoty prawnej lub jeszcze bardziej zaawansowanej. Na szczęście, całkowita ślepota lub życie w ciemności prawie nigdy nie występują.

Ważne jest, aby po ustaleniu rozpoznania wAMD jak najszybciej rozpocząć leczenie, gdyż szybkość postępu wAMD zależy od różnorodnych czynników, które mogą być trudne do kontroli. Jeśli choroba zajęła tylko jedno oko, ryzyko rozwoju wAMD w drugim oku znacząco wzrasta. Ważne jest, aby regularnie kontrolować wzrok w obu oczach wykonując np. test Amslera.
Chociaż wAMD jest chorobą przewlekłą, obecne możliwości leczenia, takie jak terapia anty-VEGF, mogą opóźnić postęp choroby, zatrzymać ją lub nawet odwrócić utratę widzenia i zachować wzrok na dłużej, co pomoże kontynuować aktywności, które sprawiają pacjentom radość.

W terapii anty-VEGF stosuje się następujące preparaty: Lucentis (ranibizumab), Eylea (aflibercept), Avastin (bewacyzumab), Beovu (brolucizumab). Decyzje co do rodzaju preparatu podejmuje lekarz wraz z pacjentem.

Brolucizumab Beovu to innowacyjna molekuła w leczeniu wAMD. Każde wstrzyknięcie dawki 6 mg brolucizumabu dostarcza 11 krotnie większą dawkę molową w porównaniu do afliberceptu podanego w tej samej objętości. Badania przedkliniczne sugerują, że mała wielkość cząsteczki brolucizumabu może ułatwić skuteczną penetrację struktur siatkówki, co skutkuje znaczną poprawą ostrości wzroku przy mniejszej liczbie iniekcji i większą skutecznością w długoterminowym leczeniu wysiękowej postaci AMD.

JAK JEST PODAWANA TERAPIA ANTY-VEGF?

Terapia anty-VEGF stosowana jest przez lekarza w postaci iniekcji (zastrzyku) podawanego bezpośrednio w okolicę części chorego oka.

Igła używana do iniekcji jest mała i krótka, a sama iniekcja zajmuje kilka sekund. Ponieważ do oka podane zostaną krople znieczulające, iniekcja będzie odczuwana raczej jako niewielki punktowy ucisk na oko niż zadrapanie. W następnym dniu po zabiegu pacjent nie powinien odczuwać dyskomfortu w oku.

W razie potrzeby lekarz może udzielić więcej informacji na temat leczenia.

WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE CODZIENNYCH AKTYWNOŚCI

Zachowaj ostrożność w czasie prowadzenia pojazdów.
Ustal z lekarzem, czy z aktualnym poziomem widzenia możesz bezpiecznie prowadzić samochód. Gdy kierujesz samochodem, niektóre sytuacje wymagają dodatkowej ostrożności, np. jazda nocą, w korku lub przy złej pogodzie.

Rozważ inne opcje podróżowania.
Korzystaj z transportu publicznego lub poproś o pomoc członka rodziny, szczególnie podczas jazdy nocą. Rozważ korzystanie z lokalnych usług przewozowych, sieci pomocy w transporcie lub transportu dzielonego z innymi osobami.

Zmień wyświetlacz komputera i dodaj systemy audio.
Dostosuj wielkość czcionki w ustawieniach komputera. Dostosuj parametry ekrany tak, aby zwiększyć Kontras. Możesz także dodać do komputera system głosowy lub inne technologie.

WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE SPĘDZANIA WOLNEGO CZASU

Korzystaj z lupy.
Szereg urządzeń powiększających może pomóc w czytaniu i innych aktywnościach, wymagających skupienia wzroku, np. szyciu. Urządzenia powiększające to tradycyjne soczewki powiększające do trzymania w dłoni lub specjalne soczewki powiększające, które można nosić jak okulary.

Korzystaj z alternatywnych opcji książek.
Czytaj książki napisane dużą czcionką, korzystaj z czytników elektronicznych, tabletów lub audiobooków. Niektóre tablety i smart fony posiadają aplikacje, które można dodać z myślą o osobach z gorszym wzrokiem, np. do powiększania tekstu.